Rastlantı Sözleri

Hayat sürprizlerle doludur ve kimi zaman karşılaştığımız olayları “rastlantı” veya “tesadüf” olarak adlandırırız. Öyle anlar gelir ki, her şeyin bir düzen içinde ilerlemediğini, bazı şeylerin tamamen bizim kontrolümüz dışında geliştiğini fark ederiz. Rastlantı dediğimiz bu beklenmedik olaylar, kimi zaman hayatımızı kökten değiştirebilir. Kim bilir belki de kaderle iç içe geçmiş bir oyundur bu.

İşte tam da bu gibi anlarda, rastlantının gücünü anlatan sözler bizlere düşünmek, ders çıkarmak ve bazen de hayata gülümsemek için fırsat sunar.

“Yaşam kontrolümüz dışında gelişen bir dizi rastlantıdan oluşur.”

Hayat yolculuğunda adımlarımızı planlasak da, karşımıza çıkan engeller ya da güzellikler kimi zaman tamamen şansa bağlıdır. Rastlantılar her an kapımızı çalabilir ve rotamızı değiştirebilir. Tam da bu nedenle, yaşamı olduğu gibi kabul edip yeni sürprizlere açık olmak gerekir.

“Hiçbir başarının rastlantıya borçlu değilim. Buluşlarım da rastlantının değil, çalışmalarımın sonucudur.” – Adison

Emek verilmeden gelen sonuçların geçici olduğunu söyleyen bu söz, “şans” veya “rastlantı” gibi görünen başarının aslında perde arkasında özveri ve yoğun emek barındırdığını anlatır. Başarı, büyük ölçüde odaklanma ve çalışmanın ürünüdür.

“Kimse rastlantılarla veya onun araçlarıyla doğru ve akıllı olmaz.” – Aristoteles

Bilgelik, tesadüflerden çok, deneyimlerin süzgecinden geçmekle ilgilidir. Karşımıza çıkan olayları değerlendirerek, bilinçli şekilde kararlar alarak yolumuza devam ederiz. Bu süreçte elbette beklenmedik olaylar da devreye girer ama aklın yönlendirdiği bilinçli hareket, rastlantılara göre daha sağlam temeller sunar.

“Becerebilsem, ‘talih’ ve ‘rastlantı’ sözcükleri üzerine büyük bir ansiklopedi yazardım. Evrensel Dil bu sözcüklerle yazılır.”

Yaşamımızda kimi anlarda talihin yüzümüze gülüşünü, kimi anlarda ise beklenmedik tersliklerin bizi bulduğunu hissederiz. Tüm bu dönemeçler, hayatın büyük kitabında rastlantı diye okuduğumuz sayfalardır. Belki de bu sayfalarda yazanlar, bizim yolumuzu çizmekte çok büyük bir etkiye sahiptir.

“Falanın veya filanın çocuğu olarak dünyaya gelmek bir rastlantının eserinden başka bir şey değildir.” – Bernard Shaw

Doğumumuz, ailemiz, ülkemiz... Hepsi bizim seçimimiz dışındaki gelişmeler. Bu durum bize şunu öğretiyor: İçinde doğduğumuz koşullar rastlantısal olsa da, onları nasıl değerlendireceğimiz, hangi yollara sapacağımız bize ait.

“Var olan her şey rastlantı ve zorunluluk ürünüdür.” – Demoklitos

Kimi filozoflar, yaşamın bütünüyle kaçınılmaz bir plan olduğuna, kimileriyse rastlantıların ipleri elinde tuttuğuna inanmıştır. Demoklitos ise bu iki bakış açısını birleştirir ve olayların hem tesadüflerin hem de belli bir zorunluluk yasasının etkisinde şekillendiğini söyler.

“Rastlantı diye bir şey yoktur. Rastlantı aldatmacası vardır.” – V For Vendetta

Pek çok kişiye göre tesadüfler, ardında karmaşık bir düzenin gizlendiği sihirli dokunuşlardır. Belki de bu söz, yaşananların sadece bir planın parçası olduğu inancını taşır. Rastlantılar, bazen kaderin farklı bir yüzü olarak görünebilir.

“Rastlantıların ortaya çıkardığı kusurlar ve erdemler vardır.” – Napoleon

Özümüzde belki de potansiyelimiz gizlidir, ama karşımıza çıkan bir “an” ya da beklenmedik olay, bizi farkında olmadığımız kusurlarla tanıştırabilir. Yine aynı olaylar, içimizdeki iyiliği, cesareti ve sabrı da çekip ortaya koyar. Sonuçta rastlantılar, insana kendini gösterir.

“Bazı insanlara, bazı kitaplara, bazı şiirlere, bazı rastlantılara ve bazı kaderlere, inanmasanız bile, borçlusunuz.” – Umay Umay

Hayatımızın dönüm noktalarında tesadüf diye adlandırdığımız olaylar, tanıştığımız insanlar veya okuduğumuz kitaplar öyle etkili olur ki, bunlara inansak da inanmasak da onlara bir şeyler borçlu hissederiz. Kaderin, tesadüflerin, insanların veya kitapların içimizde bıraktığı izler asla silinmez.

“Ellili yılların popüler bir şarkısında, dünyayı döndürenin aşk olduğu söylenir ama muhtemelen dünyayı döndüren, tesadüflerdir.” – Stephen King

Aşkın evrensel bir duygu olduğu elbette inkâr edilemez. Ama belki de bütün hikâyenin arkasında koskoca bir rastlantı zinciri vardır. Bir bakış, tanıştığımız arkadaş, girdiğimiz iş, oturduğumuz semt… Bütün bu tesadüfler bizi bambaşka diyarlara sürükleyebilir.

“Tesadüfler biz ne anlama gelmelerini istersek o anlama gelirler.” – Andrew Crumey

Bizler, yaşadığımız olaylara anlam yüklemeye meyilli varlıklarız. Karşılaştığımız rastlantıyı bazen bir işaret gibi görür, bazen önemsiz bir ayrıntı olduğunu düşünürüz. Anlam, bizim bakış açımızla şekillenir.

“Yaşamımız rastlantılardan oluşmuş bir serüven de, kaçınılmaz bir yazgı da olabilir, ama belki de bize düşen, yazgımızı bir serüven coşkusuyla yaşayabilmektir.”

Hayat, insanı durmadan imtihanlara sokar ve beklenmedik sürprizlerle karşı karşıya bırakır. Kimi anlarda her şeyin önceden planlandığını, kimi anlarda ise anlık tesadüflerin yönettiğini düşünürüz. Neticede en güzeli, bu serüvene heyecanla devam edebilmektir.

“Rastlantı, rastlantıyı düzeltir.” – Victor Hugo

Bir tesadüf, ardından başka bir tesadüfü doğurabilir ve bazen beklemediğimiz şekilde hayatımızı rayına sokabilir. Bu da rastlantıların sadece “tesadüf” değil, aynı zamanda insanı doğru yola yönelten bir katalizör olduğunu gösterir.

“Hiçbir başarının rastlantıya borçlu değilim. Buluşlarım da rastlantının değil, çalışmalarımın sonucudur.” – Adison

Yeniden hatırlatalım ki, azim ve emek olmadan başarıya ulaşmak zordur. Rastlantılar bazen minik kapılar aralar; ancak içeri girmek için güçlü bir irade ve hazırlık gerekir.

“Büyük bir işte insan, daima rastlantıya pay ayırmak zorundadır.”

Planlamalar ne kadar iyi olsa da hayatta daima beklenmedik durumlar ortaya çıkar. Özellikle büyük projelerde, rastlantılara hazırlıklı olmak, çözümler üretmeye açık olmak önemlidir. Bu yaklaşım, başarısızlığı başarıya dönüştürebilir.

“Fakat adına kader, rastlantı ya da ne dersek diyelim, o belirlenemez, önceden kestirilemez, denetlenemez olaylar zinciri, isteğimize göre sıralanmıyordu işte.”

Kimi insanlar kader der, kimi şans, kimi ise rastlantı. Değişmeyen tek şey ise kontrolümüz dışında, bazen iyi bazen kötü sürprizlerin yaşandığıdır. Mühim olan, bu olaylar karşısında nasıl bir duruş sergilediğimizdir.

“Demek ki sadece seçimlerimiz değil, rastlantılar da belirliyormuş insanın hayatını.”

Hayatımızın belirleyicileri yalnızca kararlarımız değil, aynı zamanda karşımıza çıkan fırsatlar ve sürprizlerdir. Bazen hayatımız, kendi seçimimiz olmayan minik bir tesadüf sayesinde bambaşka yönlere evrilebilir. Belki de zenginliğimizin bir parçası da budur.

Emre Darı Yazar