Orhan Veli Kanık Şiirleri – En Güzel ve Anlamlı Şiirleri

En Anlamlı ve Kısa Orhan Veli Kanık Şiirleri

Orhan Veli Kanık, 1914 yılında İstanbul'da dünyaya gelmiş ve Garip akımının öncüsü olarak Türk şiirinde büyük bir yenilik yapmıştır. Eski şiir yapısını tamamen değiştirmeyi amaçlayan bu yenilikçi şair, kısa ama derin etkiler bırakan eserleriyle dikkat çekmiştir. Aşağıdaki şiirler, Orhan Veli Kanıkın en çok sevilen ve kısa örneklerinden derlenmiştir.

• Orhan Veli şiirleri sade bir anlatım ve içtenlik ile doludur.
• Türk edebiyatına kattığı yenilikler bugün de ilgiyle takip edilir.
• Şiirlerinde günlük hayatı, sıradan insanları konu edinir.
• Garip akımını başlatmasıyla bilinir.

1. Açsam Rüzgara

Ne hoş, ey güzel Tanrım, ne hoş
Mavilerde sefer etmek!
Bir sahilden çözülüp gitmek
Düşünceler gibi başıboş.
Açsam rüzgara yelkenimi;
Dolaşsam ben de deniz deniz
Ve bir sabah vakti, kimsesiz
Bir limanda bulsam kendimi.
Bir limanda, büyük ve beyaz...
Mercan adalarda bir liman..
Beyaz bulutların ardından
Gelse altın ışıklı bir yaz.
Doldursa içimi orada
Baygın kokusu iğdelerin.
Bilmese tadını kederin
Bu her alemden uzak ada.
Seninle buluştuğum ilk günü hatırlıyorum.
Nasıl mavileşiyordu gökler seninle.
Gemiler, deniz, hayaller…
Hep senin yüzündü bana kalan,
Ne hoştu denize açılmak düşüncelerden.

2. Ah! Neydi Benim Gençliğim

Nerde böyle hüzünlenmek o zaman;
İçip içip ağlamak,
Uzaklara dalıp şarkı söylemek;
Hafta sekiz ben eğlentide;
Bugün saz, yarın sinema,
Beğenmedin Aile Bahçesi;
Onu da beğenmedin, parka;
Sevdiğim dillere destan;
Sevdiğim,
Meyil verdiğim;
Ben dizinin dibinde elpençe divan,
Samanlık seyran.
Nerde, nerde,
Nerde böyle hüzünlenmek o zaman!

Orhan Velinin “Garip akımı” adına yazdığı şiirler arasında gençlik coşkusunu ve özlemini en iyi yansıtanlardan biri olan bu dizeler, şairin nostaljik bakışını gözler önüne serer.

3. Baharın İlk Sabahları

Tüyden hafif olurum böyle sabahlar
Karşı damda bir güneş parçası,
İçimde kuş cıvıltıları, şarkılar;
Bağıra çağıra düşerim yollara;
Döner döner durur başım havalarda.
Sanırım ki günler hep güzel gidecek;
Her sabah böyle bahar;
Ne iş güç gelir aklıma, ne yoksulluğum.
Derim ki: ‘Sıkıntılar duradursun!’
Şairliğimle yetinir,
Avunurum.

Orhan Veli Kanık, Türk edebiyatının baharı simgeleyen dizeleriyle umut aşılamayı sever. “Baharın İlk Sabahları” da bu neşenin simgesi niteliğindedir.

4. Bir Şehri Bırakmak

Bu şehirde yağmur altında dolaşılır
Limandaki mavnalara bakıp
Şarkılar mırıldanılır geceleri.
Bu şehrin sokakları çoktur,
Binlerce insan gelir gider sokaklarında..
Her akşam çayımı getiren ve bir Beyaz Rus
Olmasına rağmen hoşuma giden garson kadın bu şehirdedir.
Bu şehirdedir Valsler, foksrotlar altında,
Şuman'dan, Brams'tan parçalar çaldığı zaman
Dönüp bana bakan ihtiyar piyanist.
Doğduğum köye müşteri taşıyan,
Şirket vapurları bu şehirdedir.
Hatıralarım bu şehirdedir.
Sevdiklerim, ölmüşlerimin mezarları..
Bu şehirdedir işim gücüm, ekmek param.
Fakat bütün bunlara mukabil
Yine budur başka bir şehirdeki
Bir kadın yüzünden
Bıraktığım şehir.

Bu şiirde Orhan Veli, İstanbul'u ya da iç dünyasında iz bırakan başka bir kenti yad ederken aynı zamanda bir aşk acısının izlerini taşır. Şehir ve hasret temaları, Orhan Veli’nin duygusal gelgitlerini gözler önüne serer.

5. Dar Kapı

Nedir bu geceyle gelen bir sam?
Duyuyorum serzenişlerini.
Karanlıkta ağzının yerini
Arıyor deli gibi hafızam.
‘Yanıyor unutulmuş buhurdan
Yine gecenin içinde sessiz’
Hatıralarla kabaran deniz,
Doluyor ruhun oluklarından
Işık yağıyor doğan geceden;
Nasıl diriliş bu, neden sonra?
Bu rüya gibi geceden sonra
Gidecek mi o maziden gelen?
Seziyorum senelerce susan
Ruhumda taptaze bir geriniş.
Sonuna vardığım çölden geniş
Ayaklarıma açılan umman.
Her şeyin başlangıcı sanki,
Beni bekleyen huzur demini.
Giriyorum dar kapısından,
O eski rüyalar aleminin.

Dar Kapı, Orhan Veli Kanıkın biraz daha içsel yolculuk hissiyatını yansıtan özel şiirlerinden biridir. Gecenin ve hatıraların sembolik anlatımıyla şiir sevenleri kendine çeker.

6. Dayanılır Şey Değil

Bilmem ki nasıl anlatsam;
Nasıl, nasıl, size derdimi!
Bir dert ki yürekler acısı,
Bir dert ki düşman başına.
Gönül yarası desem...
Değil!
Ekmek parası desem...
Değil!
Bir dert ki...
Dayanılır şey değil

Orhan Velinin "derin keder" anlatımını yalın bir şekilde aktaran bu şiir, kısa dizesine rağmen acının tarifini güçlü bir duygu yoğunluğuyla betimler.

7. Denizi Özleyenler İçin

Gemiler geçer rüyalarımda,
Allı pullu gemiler, damların üzerinden;
Ben zavallı,
Ben yıllardır denize hasret,
Bakar ağlarım.
Hatırlarım ilk görüşümü dünyayı,
Bir midye kabuğunun aralığından:
Suların yeşili, göklerin mavisi,
Lapinaların en harelisi...
Hala tuzlu akar kanım
İstiridyenin kestiği yerden.
Neydi o deli gibi gidişimiz,
Bembeyaz köpüklerle, açıklara!
Köpükler ki fena kalpli değil,
Köpükler ki dudaklara benzer;
Köpükler ki insanlarla
Zinaları ayıp değil.
Gemiler geçer rüyalarımda,
Allı pullu gemiler, damların üzerinden;
Ben zavallı,
Ben yıllardır denize hasret.

Burada Orhan Veli, denize duyulan özlemi, tuzluluğun hatıralar üzerindeki izini vurgular. Deniz tutkusu, Orhan Veli şiirlerinde sık sık karşımıza çıkan bir temadır.

8. Eskiler Alıyorum

Eskiler alıyorum
Alıp yıldız yapıyorum
Musiki ruhun gıdasıdır
Musikiye bayılıyorum
Şiir yazıyorum
Şiir yazıp eskiler alıyorum
Eskiler verip musikiler alıyorum
Bir de rakı şişesinde balık olsam

Şair bu şiirde basit ama çarpıcı bir dile başvurarak hayal gücünü ve müzik sevgisini anlatır. Orhan Veli’nin hayat dolu imgeleminden kısa bir pasaj.

9. Gemilerim

Elifbamın yapraklarında
Gemilerim, yelkenli gemilerim.
Giderler yamyamların memleketlerine
Gemilerim, yan yata yata;
Gemilerim, kurşunkalemiyle çizilmiş;
Gemilerim, kırmızı bayraklı.
Elifbamın yapraklarında
Kız Kulesi,
Gemilerim.

Orhan Veli Kanıkın, çocukluk düşlerini ve hayal dünyasını küçük imgelere sığdırdığı bu şiirde kırmızı bayraklı gemiler ile Kız Kulesi arasındaki bağlantı, bir İstanbul masumiyetini simgeler.

10. Güzel Havalar

Beni bu güzel havalar mahvetti,
Böyle havada istifa ettim
Evkaftaki memuriyetimden.
Tütüne böyle havada alıştım,
Böyle havada âşık oldum;
Eve ekmekle tuz götürmeyi
Böyle havalarda unuttum;
Şiir yazma hastalığım
Hep böyle havalarda nüksetti;
Beni bu güzel havalar mahvetti.

Orhan Veli denilince akla ilk gelen şiirlerden biri olan “Güzel Havalar”da, hava değişiminin insan üzerinde yarattığı etki anlatılır. Şair, varoluşsal sancılarını da bu hava yaftasıyla özdeşleştirir.

11. Hürriyete Doğru

Gün doğmadan,
Deniz daha bembeyazken çıkacaksın yola.
Kürekleri tutmanın şehveti avuçlarında,
İçinde bir iş görmenin saadeti,
Gideceksin
Gideceksin ırıpların çalkantısında.
Balıklar çıkacak yoluna, karşıcı;
Sevineceksin.
Ağları silkeledikçe
Deniz gelecek eline pul pul;
Ruhları sustuğu vakit martıların,
Kayalıklardaki mezarlarında,
Birden
Bir kıyamettir kopacak ufuklarda.
Denizkızları mı dersin, kuşlar mı dersin;
Bayramlar seyranlar mı dersin,
Şenlikler cümbüşler mi?
Gelin alayları, teller, duvaklar,
Donanmalar mı?
Heeey
Ne duruyorsun be, at kendini denize:
Geride bekleyenin varmış, aldırma;
Görmüyor musun, Her yanda hürriyet;
Yelken ol, kürek ol, dümen ol, balık ol, su ol;
Git gidebildiğin yere...

“Hürriyete Doğru”, Orhan Veli Kanıkın özgürlüğe duyduğu susamışlığı simgeler. Deniz ve kurtuluş imgesinin harmanlandığı şiir, Garip akımının en canlı örneklerinden biridir.

12. Mahallemdeki Akşamlar

Kımıldanır mahallemin daralan ruhu
Basma perdelerimde gün batarken
Atıp saatler süren uykusunu
Odama uzanır akasyam pencereden
Kırmızı uzak damlarda bir serinleme
Uyanır gündüz uykusundan evler
Kapılarda işleri ellerinde
Kadınlar giyinip kocalarını bekler
İyi insanların ruhudur yakınlaşır
Takunya sesleri gelir evlerden
Yalnız bu dem rahat bir dünya taşır
Bin mihnet dolu kafasında yorgun beden
Her şeyin geliş saatidir akşam
Mahallede ömürler akşamüstü başlar
Hepsi burda buluşmaya gelir akşam
Başka dünyalardan ayaklar, başlar..

Orhan Veli’nin mahalle ve gün batımı atmosferini resmettiği bu şiir, yorgunluğun ardından gelen huzuru anlatır. Akşamüstünün getirdiği melankoli ve dayanışma hissi, şairin gözünden sade bir dille yansıtılır.