Immanuel Kant Sözleri: Aydınlanma ve Ahlak Felsefesinin Temelleri
Immanuel Kant Sözleri
Immanuel Kant, modern felsefenin en önemli isimlerinden biri olarak kabul edilir. 1724 yılında Doğu Prusya’da doğan bu ünlü Alman filozof, özellikle Aydınlanma düşüncesine yaptığı katkılarla ve eleştirel felsefe yaklaşımıyla tanınır. “Saf Aklın Eleştirisi” gibi önemli eserleriyle, hem kendi döneminde hem de sonrasında pek çok düşünürü etkilemiştir. Aşağıda, Immanuel Kant sözleri ve düşünceleri üzerinden derlediğimiz geniş bir seçki bulabilirsiniz. Bu sözler, Kant’ın felsefi görüşleri ve ahlak anlayışına dair ipuçları sunar.
1. Gençlikte günler kısadır, yollar uzundur; yaşlılıkta ise günler uzun, yollar kısadır.
2. Böcek olmayı kabul edenler, ayaklar altında kalıp ezilmekten yakınmamalıdır.
3. İnsanlar ışığı görmez, ışıkla görür.
4. Bilgi deneyle başlar ama deneyden doğmaz.
5. Her ne kadar inanmasam da bir tanrının varlığını kabul etmek gerekir.
6. Uçarken havayı kesen ve onun direncini hisseden kuş, bunu havasız yerde daha iyi yapabileceği kanısına kapılabilir.
7. Aydınlanma; kişinin kendi aklını kullanmaya cüret etmesidir.
8. İnanca yer açmak için bilgiyi bir kenara bıraktım.
9. Hayatın çeşitli güçlüklerine karşı üç şey hediye edilmiştir: ümit, uyku ve gülmek.
10. Bizler sırlarla dolu bir evrende bir rüyanın rüyasını görmekteyiz. Bildiğimizi sandığımız şeyler, sadece olaylardır.
11. Bilim olmadan yapılan bilim felsefesi boştur, bilim felsefesi olmadan yapılan bilim ise kördür.
12. İnsan, eğitilmesi zorunlu olan tek yaratıktır.
13. İnsanın yaratıldığı böyle yamuk odundan düzgün hiçbir şey yapılamaz.
14. Başkalarını kendi amaçlarını gerçekleştirmek için araç olarak görme.
15. Eğitim toplumun şimdiki aşaması için değil, o toplumun daha iyi geleceği için olmalıdır.
16. Tanrıyla konuşmayı dilemek saçmadır. Kavrayamadığımızla konuşamayız; ve Tanrı’yı kavrayamayız; O’na sadece inanabiliriz.
17. Tutku derecesinde aşık olan, sevilen kişinin hataları karşısında körleşir; bu körlük bazen gerçekleri çok geç fark ettirir.
18. Bir kişiden ümit ve uykuyu alın; dünyanın en bahtsız insanı haline gelir.
19. Aklımda merak ve saygı uyandıran iki şey vardır: Üzerimdeki yıldız gibi parlayan cennet ve içimdeki ahlak yasası.
20. Acı çekiyor olsam da ödev duygumla adil davranmayı seçiyorsam, ahlaklı bir davranış sergilemiş olurum.
21. Bütün sahip olduğumuz bilginin tecrübe ile başladığına şüphe yoktur.
22. İnsan aklı bilgilerinin bir türünde öyle sorularla karşılaşır ki, onları aklın doğası gereği sormadan edemez; ama aynı zamanda onları tam olarak yanıtlayamaz.
23. Özgürlük, aklın rehberliğinde itaat etme sanatıdır.
24. Anayasal bir ilke olarak bireyin özgürlüğü, hiç kimsenin başkasının mutluluğu adına zorlanamaması şeklinde formüle edilebilir.
25. Eğer bir şeyi yapmam gerekiyorsa, onu yapabilecek güce de sahip olmalıyım.
26. Ne var ki her yandan ‘düşünmeyin, aklınızı kullanmayın’ diye sesler yükselir. Subay der ki: ‘Düşünme, eğitimini yap!’, maliyeci: ‘Düşünme, vergini öde!’, din adamı: ‘Düşünme, inan!’
27. İnsanın kendini tanımadan, evrendeki yerini tam olarak kavraması mümkün değildir.
28. Ahlak, özgür iradenin yasasıdır. İnsanın iradesi, aklın rehberliğinde ahlaki değerler ile şekillenir.
29. Söylediklerimizden çok, söylemediklerimize pişman oluruz. Dile getirilmemiş düşünce, gidilmemiş bir yoldur.
30. Kavramlar duyusuz boştur, duyular kavramsız kördür.
31. Zaman, sessiz bir testere gibi hepimizi yontmaya devam eder.
32. Deney bize ne olduğumuzu değil, nasıl düşündüğümüzü öğretir.
33. İnsan, çıkarları söz konusu olduğunda yanlış olanı bile doğru sanmaya meyleder.
34. Akıl, kendini aşan sorular sormakla kalmaz, bunları cevaplamaya da çalışır ve böylece metafiziğin temelleri oluşur.
35. Özgürlük, ancak aklın yasalarına uyulduğunda mümkün hale gelir.
36. Tutku derecesinde aşık olan, sevilen nesnenin kusurları karşısında kaçınılmaz şekilde körleşir.
37. Bir kişiden uykuyu ve umudu alın, onu mutsuzluğun en derin noktasına sürüklemiş olursunuz.
38. Ahlak yasası, sadece dışarıdan konan kurallar bütünü değil, aynı zamanda insanın içinden gelen vicdan sesidir.
39. Aklımda merak, şüphe ve saygı uyandıran iki şey vardır: Yıldızlı gökyüzü ve içimdeki ahlak yasası.
40. İyi niyet, ahlak yasasına uygun davranmanın temelidir.
41. İnsan aklı, bu dünyayı anlamaya çalışırken aynı zamanda kendi sınırlarını da keşfeder.
42. Metafizik, insan aklının kendine sorduğu en zor soruların arenasıdır.
43. Aydınlanma, insanın kendine güvenini inşa etmesidir; bu güven olmadan özgür düşünce gelişemez.
44. İnsan anlamayacak ki insan; insanlara olan görevini yerine getirdiğinde, sonuçta Tanrı’ya da hizmet etmiş olacaktır.
45. Ödev duygusuyla hareket etmediği sürece insanın başka herhangi bir yolla ‘iyi’ olması mümkün değildir.
46. Özgürlük, kendi aklımızın yasalarına uymaktır; dışarıdan dayatılan kurallara boyun eğmek değildir.
47. Yetenekleri geliştirmek, insanın kendine olan saygısının da büyümesini sağlar.
48. En büyük cesaret, düşünmeye cesaret etmektir.
49. İnsanın kendini bilmek istememesi, onu bütün gerçeklerden uzaklaştırır.
50. Bir şeye inanmak, o konuda kesin bilgi sahibi olmakla aynı değildir; ama inancın verdiği moral güç, kimi zaman bilgiden daha etkili olabilir.
Immanuel Kant’ın Felsefi Mirası
Immanuel Kant felsefesi, özellikle “kritik felsefe” adıyla anılır. Bilginin sınırlarını, metafizik alandaki sorunları ve ahlak yasasının kaynağını sorgulayan Kant, Aydınlanma düşüncesinin de güçlü bir savunucusu olmuştur. Ona göre aklın, kendi sınırlarını bilerek hareket etmesi insanın hem bilimde hem de ahlakta doğru yolu bulmasını sağlar.
- Kant felsefe sözleri, ahlakın özünde yatan “ödev” kavramına sıklıkla atıfta bulunur.
- Kant’a göre insan, aklını kullanabildiği ölçüde özgür ve sorumlu bir varlıktır.
- Bilginin kaynağını ve sınırlarını sorgulaması, onu modern epistemolojinin temellerini atan filozoflardan biri yapar.
- Aydınlanma düşüncesi, “kendi aklını kullanma cesareti” fikriyle Kant’ın en çok vurguladığı temalardan biridir.
Unutulmaz Immanuel Kant Sözleri
51. İki şey var ki, ruhumu hep yeni, hep artan bir hayranlık ve saygıyla dolduruyor: Üzerimdeki yıldızlı gökyüzü ve vicdanımdaki ahlak yasası.
52. Söylediklerimizden çok, söylemediklerimize pişman oluruz. Dile gelmeyen düşünceler, bazen en büyük keşiflerin anahtarıdır.
53. İnsan, yaratıldığı yamuk odundan düzgün bir şey yapabilmek için aklını ve iradesini mükemmelleştirmek zorundadır.
54. Aydınlanma nedir sorusuna en temel cevap: İnsan aklını, başkasının kılavuzluğu olmaksızın kullanma cesaretidir.
55. Dogmalar, insanın özgür düşünme yeteneğinin daimi engelleridir.
56. Başkalarını kendi amaçlarını gerçekleştirmek için araç olarak görme, çünkü bu insan onuruna aykırıdır.
57. Kavramlar duyusuz boştur, duyular kavramsız kördür.
58. Gerçek mutluluk, aklın rehberliğinde yaşanan erdemli bir hayatın sonucudur.
59. Ahlak yasası, dış dünyanın dayatması değil, insanın kendi iç yasasıdır.
60. Akıl, özgürlüğün kapılarını aralayan en temel anahtardır.
