En Güzel ve Kısa Ahmet Hamdi Tanpınar Şiirleri

Ahmet Hamdi Tanpınar, 1901 yılında İstanbul’da doğan ve Cumhuriyet döneminde Türk edebiyatına sayısız eser kazandırmış bir şair ve yazardır. Özellikle “Bursa’da Zaman” şiiriyle ünlenmiş ve ardından Türk edebiyatında ölümsüz izler bırakan Ahmet Hamdi Tanpınar, 1962 yılında hayata gözlerini yummuştur. Bu içerikte, onun en güzel ve kısa şiirlerinden seçmeler bulacak, dizelerin büyülü dünyasında tanpınar’ın duygu ve düşünce atmosferine yakından tanık olacaksınız.

1. Bursa’da Zaman

(Tanpınar’ı Türk edebiyatında öne çıkaran şiir olarak kabul edilir.)

Bursa’da eski bir cami avlusu,
Küçük şadırvanda şakırdayan su.
Orhan zamanından kalma bir duvar...
Onunla bir yaşta ihtiyar çınar
Eliyor dört yana sakin bir günü.
Bir rüyadan arta kalmanın hüznü
İçinden gülüyor bana derinden.

Yüzlerce çeşmenin serinliğinden,
Ovanın yeşili, göğün mavisi
Ve mimarilerin en ilahisi...
Bir zafer müjdesi burda her isim,
Sanki tek bir anda gün, saat, mevsim
Yaşıyor sihrini geçmiş zamanın;
Hala bu taşlarda gülen rüyanın.

2. Ne İçindeyim Zamanın

(Tanpınar’ın “zaman” kavramına getirdiği özgün bakış, bu şiirde derinlikli şekilde işlenmiştir.)

Ne içindeyim zamanın,
Ne de büsbütün dışında;
Yekpare geniş bir anın
Parçalanmış akışında...
Başım sükûtu öğüten
Uçsuz bucaksız değirmen;
İçim muradıma ermiş,
Abasız, postsuz bir derviş.

3. Yağmur

(Doğa, mevsim, yağmur ve insanın iç dünyası arasındaki bağlantıyı şiirsel bir tonda anlatır.)

Uyu! Gözlerinde renksiz bir perde,
Bir parça uzaklaş kederlerinden.
Bir ruh gülümsüyor gibi derinden,
Mehtabın ördüğü saatler nerde?

Varsın bahçelerde rüzgar gezinsin,
Yağmur ince ince toprağa sinsin,
Sanki mehtaplı gecede rüyam
Veya bir masalın son sayfasındayım.

4. Annem İçin

(Tanpınar’ın anne sevgisini, onun kaybıyla yaşadığı derin hüznü anlatan duygusal bir şiir.)

Bir günümüz bile sensiz geçmezken
Şimdi mezarına hasretiz anne...
Issız bir mezarlık, kimsesiz bir yer,
Gölgesinde ulu, loş bir mâbedin.

Kimsesiz bir akşam, ezelden yorgun,
Hüznüyle erirken Dicle de sessiz,
Öksüzlük denilen acıyla vurgun,
Bir başka ölüydük bu toprakta biz.

5. Sonbahar

(Mevsim geçişlerinin insan üzerindeki etkisini simgesel bir anlatımla dile getirir.)

Durgun havuzları işlesin bırak
Yaprakların güneş ve ölüm rengi;
Sen kalbini dinle, ufkuna bak,
Elemdir mest etsin ruhunu belki.
Yan yana sessizce mevsimle keder,
Hicrana aldanmış kalbinde gezin...

6. Her Şey Yerli Yerinde

(Gündelik hayatın sıradan eşyaları, iç dünyamızın yansımaları haline gelir bu şiirde.)

Her şey yerli yerinde; havuz başında servi,
Bir dolap gıcırdıyor uzaklarda durmadan,
Eşya aksetmiş gibi tılsımlı bir uykudan,
Sarmaşıklar ve böcek sesleri sarmış evi.
Her şey yerli yerinde; masa, sürahi, bardak,
Serpilen aydınlıkta dalların arasından...

7. Özlem...

(Aşk ve hasretin Tanpınar’daki içsel yolculuğunu gözler önüne serer.)

Kime dokunsam sensin,
Kimi çağırsam dudaklarım,
Başımın tacı, canım efendim.
Görünmez çığlıklarımı gören
Eğilmez başımı öpensin.
Sen bir deniz derinliğisin...

8. Aşk!..

(Kısa, vurucu dizelerle aşkı sorgulayan şiiri.)

Aşk dediğin nedir ki
Tenden bedenden sıyrık
Çocukların içinde
Yaşadığı bir çığlık…

9. Mavi Maviydi Gökyüzü

(Doğa renklerinin ruh halimize etkisini şiirsel bir dille anlatır.)

Mavi, maviydi gökyüzü,
Bulutlar beyaz, beyazdı.
Boşluğu ve üzüntüsü,
İçinde ne garip yazdı…
Birden gülümseyen yüzün,
Sabahların aynasında,
Ve beni çıldırtan hüzün,
İki bakış arasında.

10. Bekleyeceğim

(Özlem ve sabır temalarını işleyen, duygusal tonuyla öne çıkan bir şiir.)

Aylar geçip yıllar olsa da,
Yıllar geçip zaman dolsa da,
Aşkın arzuları beni boğsa da,
Bir gün seversin diye bekleyeceğim.
Bugün nişanlansan, yarın evlensen,
Benden başka bin bir kişi sevsen,
Hepsiyle ayrı ayrı izdivaç görsen,
Bir gün dönersin diye bekleyeceğim.

11. Bütün Yaz

(Gençliğin ve yaz mevsiminin neşeli, aynı zamanda hüzünlü bir hatırası gibidir.)

Ne güzel geçti bütün yaz,
Geceler küçük bahçede;
Sen zambaklar kadar beyaz,
Ve ürkek bir düşüncede...

12. Leyla

(Klasik motiflerle aşkın evrenselliğini anlatan bu şiir, leyla üzerinden duygularımızı yansıtır.)

Bu akşam rüyamda Leyla’yı gördüm,
Derdini ağlarken yanan bir muma;
İpek saçlarını elimle ördüm,
Ve bir kemend gibi taktım boynuma…
Leyla... Ela gözlü bir çöl ahusu,
Saçları bahtından daha siyahtır.

13. Bir Gül Bu Karanlıklarda

(Tanpınar’ın sembolik ve mistik duyuşunu yansıtan, umut ile karanlığın çatışmasını işler.)

Bir gül bu karanlıklarda
Sükûta kendini mercan,
Bir kadeh gibi sunmada…
Başında bu mucizenin
Sesler, kokular ve renkler,
Ebediyete kadar derin,
Bir anın vadisiyle bekler.

14. Sen ve Ben

(Aşkın zıtlıklar içindeki hâlini, melankolik bir tonda anlatır.)

İçme, ilk yudumda zehirler seni,
Bahtın kadehime döktüğü şarap.
Her akşam koynunda uyutur beni,
Her sabah alnımdan öper ızdırap.
Sen, yirmi yaşında bir baharsın ki,
Gölgende neş'enin rüzgârı eser...

15. Başımızın Üstünde Bir Bulutun

(Kısa ama çarpıcı dizelerle günlük yaşamın karamsar yüzüne işaret eder.)

Başımızın üstünde bir bulutun
Güneşe asılmış gölgesi,
Uzakta toz halinde dağılan
Yoğurtçu sesi,
Gün bitmeden başladı içimizde
Yarınsız insanların gecesi.